W grupie „rejsowej” na Ogólnopolskiej Konferencji Harcerzy Wodniaków w Łodzi dyskutowano o problemach związanych z organizacją harcerskich rejsów śródlądowych.

Z dyskusji wyłonił się zarys instrukcji jaka będzie spełniać oczekiwania wodniaków:
1. Instrukcja nie może być tylko zbiorem wymogów formalnych i cytatami z państwowych paragrafów;
2. Instrukcja nie może nakładać większych obostrzeń niż państwowe przepisy;
3. Instrukcja powinna zawierać zbiór procedur postępowania, przed w trakcie i po rejsie;
4. Instrukcja nie zastąpi poradnika organizatora rejsów.

Notatki do Instrukcji w sprawie organizacji rejsów żeglarskich w ZHP

I Definicje:
- rejs – wędrówka po rzekach i jeziorach na łodziach lub jachtach
W zależności od rodzaju sprzętu dzielimy na:
-- > rejsy wioślarskie,
-- > rejsy żeglarskie
-- > lub rejsy motorowodne;
W zależności od charakteru dzielmy na:
-- > rejsy szkoleniowe – rejsy żeglarskie, na których prowadzone jest szkolenie według wytycznych PZŻ zakończone egzaminem na stopień żeglarski,
-- > rejsy turystyczne – rejsy rekreacyjne, nastawione na wyczyn lub krajoznawstwo czasie których realizowane szkolenie żeglarskie nie kończy się egzaminem (trwający powyżej 5 dni);
W zależności od czasu trwania dzielimy na:
-- > rejsy – obozy wędrowne (placówki wypoczynku) w okresie wakacji szklonych dłuższe niż 5 dni,
-- > biwak żeglarski – (do 5 dni – z przejazdami).

II Kadra:
1. pedagogiczna:
--> komodor lub ktoś inny winien posiadać uprawnienia kierownika i stopień podharcmistrza,
--> plus odpowiednia ilość wychowawców,
--> Na biwaki komodor min. w stopniu przewodnika,
--> [uwaga od śląska] – dla rejsów „małych” (do 10-15uczestników) powinien wystarczyć przewodnik.

2. fachowa:
a/ sternicy
--> rejsy żeglarskie – na jachtach powyżej 10m₂ pow. ożaglowania – żeglarz jachtowy,
--> rejsy wioślarskie – posiadająca stopień wioślarza,
--> rejsy motorowodne – na jachtach powyżej 6,67KM – sternik motorowodny;
Jeżeli łodzie nie wymagają patentów (poniżej 10m₂ i poniżej 6,67KM) lub jeżeli sternicy są nie pełnoletni należy zdefiniować pojęcie „pływania pod nadzorem” – nadzór komodora z jednostki flagowej
b/instruktorzy:
--> W przypadku rejsów szkoleniowych instruktorzy również odpowiedniej dziedziny;
c/ komodor (KWŻ)
-->Na rejsie turystycznym min. żeglarz jachtowy + przewodnik turyst. żegl. PTTK
-->Na szkoleniowym oraz w przypadku „pływania pod nadzorem” na innych jednostkach - min. sternik jachtowy + Instruktor Żegl. PZŻ
d/ bosman
[Uwaga od Tomali: Może gdzieś wcisnąć odpowiednio wyposażonego w sprzęt bosmana]
Biwaki - kadra żeglarska bez zmian!

III Struktura (obowiązki i prawa):
- Komodor Rejsu – zaleca się aby jednoosobowo był to zarówno kierownik palcówki jak i KWŻ,
- Kolegium sterników – wszyscy sternicy, podejmuje wszystkie decyzje „żeglarskie”,
- Rada Rejsu – składa się z komodora, sterników i innych ważnych pierników – ratownika, programowca itp. podejmuje decyzje co do programu rejsu, trasy, odpłatności, dyscypliny... itd.

IV Sprzęt
- jachty sprawne technicznie, wyposażone w odpowiednie środki ratunkowe, (?posiadające rejestracje?)
- jednostka ratownicza (komodorska) z silnikiem na 10 jachtów

V Trasa
- typowe po szlakach wodnych,
- nietypowe – wymaga opinii Pilota Chorągwi (właściwego dla akwenu), ew. zwiadu trasy,
- miejsca kontaktowe (2-3 „sztywne” punkty na trasie),
- na rejsach szkoleniowych dzienne przeloty „odpowiednio krótsze” pozwalające na realizację programu szkolenia manewrowego i teoretycznego.

VI Zgłoszenie i rejestracja
- w chorągwi, jako placówka HAL;
- w OZŻ jeżeli realizowane jest szkolenie żeglarskie zakończone egzaminem;
- w hufcu jeżeli jako biwak żeglarski (do 5 dni).

VII Dokumentacja Rejsu
- książka pracy,
- dzienniczki jachtów (załoga, trasa, jadłospis, silnik, elementy szkolenia, awarie);
!!!wywalić z rozliczeń raporty żywieniowe oraz raporty pracy silnika!!!
- pozostała dokumentacja księgowa zgodna z instrukcją finansowa.

VIII Zasady Organizacji Żywienia na Rejsie
- wspólny kociołek dla wszystkich (drużyny młodsze i szkolenie)
- każda załoga w swoim zakresie (dla wędrujących wędrowników)

IX Zasady p. poż.
- ogniska
- obsługa instalacji gazowej

X Organizacja Mycia się i Kąpieli
- Instrukcja ogólna
-- > organizacja kąpieliska tymczasowego (tylko z ratownikiem wodnym),
-- > Przypadku braku ratownika kąpiel tylko na strzeżonych kąpieliskach za zgodą ratownika,
-- > Ekologia – wylewamy pomyje i mydliny na lądzie w odpowiedniej odległości od linii brzegowej,
-- > Coś tu trzeba wrzucić żeby, chociaż myć się było można w rzekach lub jeziorkach.

XI Wachta służbowa (obowiązki)
- sporządzanie posiłków w przypadku wspólnego kotła,
- warta podczas postoju w portach ,
- warta nocna.

XII Opieka medyczna
- apteczka z wyposażeniem zgodnym z rozporządzeniem [...] ma jachcie komandorskim
- podstawowa apteczka pierwszej pomocy na każdym jachcie,
- Ratownik ZHP min. z Brązowa Odznaka Ratownika ZHP [może warto podać ilość jachtów (osób) na jednego ratownika] [skonsultować stan prawny z HSR].

XIII Procedury Bezpieczeństwa
- przeprowadzenie sprawdzianu pływackiego dla uczestników (potrzebny ratownik).
- zejście na wodę tylko za zgodą komandora po zameldowaniu gotowości przez sternika,
- postępowanie po wywrotce jachtu mieczowego (kto ratuje, reszta cumuje i gotuje),
- postępowanie w razie awarii, wejścia na mieliznę, czy pożaru na jednym z jachtów
- człowiek za burtą,

XIV Łączność/ sygnalizacja
Pływanie w granicy widoczności jachtu Komodora

Zestaw podstawowych sygnałów w komunikacji wzrokowej
Sygnały w komunikacji wzrokowej na jednostce Komodora (do ustalenia)
- wszyscy do mnie
- refujemy się
- cumujemy w najbliższym miejscu

Znaki wzywania pomocy zgodne z ogólnie obowiązującymi

Istnieje możliwość ustalenia szczegółowych sygnałów uwzględniających specyfikę akwenu podawanych osobnym regulaminem lub w rozkazie porannym komodora.
Jeżeli na każdym jachcie jest sprawny telefon komórkowy lub CB radio można ustalić regulamin łączności poza wzrokowej i zwolnić jachty z obowiązku nawigacji w zasięgu widoczności jednostki komodorskiej.

Bandery Harcerskie lub proporce ZHP na jednostkach czarterowanych
Jednostka komodora odpowiedni proporczyk.