Stopnie harcerskie są instrumentem wychowawczym. Za pomocą stopni drużynowi realizują podstawowy cel harcerskiego wychowania tj. indywidualny rozwój harcerki i harcerza. Zdobywanie stopni: * wprowadza harcerzy na drogę systematycznej pracy nad sobą, * uczy pokonywania kolejnych progów * oraz uczy łączenia własnych dążeń z działaniem w zespole.
Zadania na stopnie ochotniczki/młodzika, tropicielki/wywiadowcy harcerki i harcerze realizują głównie przez aktywny udział w życiu drużyny. Nad ich zdobywaniem czuwają opiekunowie, którymi są zgodnie ze zwyczajem środowiska, np. zastępowi, przyboczni, drużynowy.
Drużynowy powinien dostosowywać wymagania stopnia do, specyfiki pracy drużyny (specjalności wodnej), warunków środowiska (przystań, rzeka, jezioro, szkutnia, żeglarze, kajakarze, itp.) O konieczności dostosowania pisano już 9 lat temu http://wodniacy.eu/modules/news/article.php?storyid=12 – 6 lat mają nowe stopnie, a my wciąż nie mamy uzgodnionego wspólnego programu minimalnego wyszkolenia wodniackiego.
Cytat:
ochotniczka-młodzik
[I]Z ochotą poznaję smak harcerskiej przygody. W swoim postępowaniu kieruję się Prawem Harcerskim. Pamiętam o codziennym dobrym uczynku. Chętnie zdobywam nowe wiadomości i umiejętności przydatne w zastępie, drużynie, domu i szkole. Jestem zaradna/y, dzielna/y i pogodna/y. [/i]
Do próby może przystąpić harcerka/harcerz, która/y: złożyła/ył Przyrzeczenie Harcerskie, aktywnie uczestniczy w życiu zastępu i drużyny.
Zalecany czas trwania próby: 6-9 miesięcy
Wymagania stopnia
Praca nad sobą 1. Staram się postępować zgodnie z Prawem Harcerskim. 2. W każdym widzę bliźniego. Dostrzegam potrzeby bliźnich, wyrażam to przez spełnianie dobrych uczynków. 3. Mam swoją ulubioną książkę. Korzystam z biblioteki. 4. Mam swoje hobby, zaprezentowałem je w zastępie, drużynie.
Życie rodzinne 1. Mam stały obowiązek domowy i wywiązuję się z niego. 2. Znam daty świąt rodzinnych (imieniny, urodziny, rocznice) i pamiętam o nich. 3. Dziele się z rodzicami moimi radościami i niepowodzeniami.
Zaradność życiowa 1. Noszę mundur zgodny z regulaminem obowiązującym w ZHP. 2. Zaoszczędziłam/em niedużą sumę pieniędzy i wydałam/em ją na zaplanowany wcześniej cel. 3. Znam okolice swego domu i szkoły. Wiem, gdzie jest przychodnia lekarska, apteka, poczta, posterunek policji, dworzec autobusowy i dworzec kolejowy. Potrafię wskazać drogę do tych miejsc. 4. Dbam o własny wygląd i czystość, utrzymuję porządek wokół siebie. Przyszyłam/em guzik, plakietkę do munduru. 5. Systematycznie uczestniczę w zajęciach ruchowych (np. gimnastyka, gra w piłkę, jazda na rowerze, aerobik, jazda na rolkach). 6. Dbam o higienę osobistą i zapobiegam przeziębieniom, odpowiednio się ubierając.
Wiedza harcerska 1. Wiem, kiedy powstał skauting, kto był jego twórcą oraz kto tworzył harcerstwo na ziemiach polskich. Wiem, czym wsławiły się Szare Szeregi. 2. Wiem, kto jest bohaterem mojej drużyny (szczepu). 3. Potrafię zachować się w kręgu i podczas ogniska. Znam zwyczaje i obrzędy mojego zastępu i drużyny. 4. Wiem, jak oznacza się funkcje pełnione w zastępie, drużynie, szczepie. 5. Znam podstawy musztry harcerskiej. Stanę w postawie zasadniczej i swobodnej, wykonam zwroty. Ustawię się na zbiórce, zachowam się w szyku i zamelduję się. Odpowiednio zachowam się podczas hymnu i wobec sztandaru. 6. Mam śpiewnik harcerski. Znam przynajmniej 5 piosenek harcerskich i pląsów.
Techniki harcerskie 1. Umiem zaradzić w przypadku skaleczenia, otarcia nogi, zachłyśnięcia, niewielkiego oparzenia i stłuczenia, krwotoku z nosa, użądlenia przez pszczołę lub osę. Odpowiednio wykorzystuję dostępne środki opatrunkowe. Znam prawidłową temperaturę człowieka i potrafię ją zmierzyć. Znam numery telefonów pogotowia ratunkowego, policji, straży pożarnej oraz ogólnopolski numer alarmowy. Wiem, jak wezwać pomoc w nagłym wypadku. 2. Uczestniczyłam/em w grze terenowej. Wyznaczyłam/łem strony świata za pomocą słońca, przedmiotów terenowych i busoli. Dotarłam/em do wyznaczonego miejsca po znakach patrolowych. 3. Uczestniczyłam/em w wycieczce, przygotowałam/em swój ekwipunek wycieczkowy, odpowiedni do warunków atmosferycznych i terenowych. Potrafię bezpiecznie poruszać się po drodze (samodzielnie i w grupie). 4. Rozstawiłam/em namiot turystyczny, ułożyłam/em i rozpaliłam/em bezpiecznie ognisko. Znam trzy węzły. 5. Byłam/em z zastępem lub drużyną na wycieczce w lesie. Umiem się w nim zachować. Rozpoznałam/em po sylwetce i liściach 5 drzew. 6. Zaopiekowałam/em się zwierzęciem lub rośliną. 7. Znam co najmniej dwa sposoby szyfrowania wiadomości.
Postawa obywatelska 1. Znam historię godła i barw narodowych. Wiem, co oznaczają i potrafię się wobec nich zachować. Zaśpiewam hymn państwowy. 2. Odszukam na mapie Polski miejsca, które dotąd odwiedziłem lub chciałbym odwiedzić. 3. Wyrobiłem w sobie pożyteczne domowe nawyki ekologiczne.
W okresie próby uczestniczyłam/em w realizacji co najmniej dwóch zadań zespołowych zastępu. Zdobyłam/em w czasie próby przynajmniej dwie sprawności.
Cytat:
Tropicielka-wywiadowca
Jestem na tropie harcerskiej przygody. Przestrzegam Prawa i Przyrzeczenia Harcerskiego w życiu codziennym. Mam oczy i uszy otwarte. Ćwiczę swoją spostrzegawczość. Aktywnie uczestniczę w zadaniach zastępu i drużyny. Zdobywam harcerską wiedzę i doskonalę umiejętności z różnych dziedzin harcerskiego życia.
Do próby może przystąpić harcerka lub harcerz, która/y: zdobyła/ył stopień ochotniczki/młodzika; jeśli nie posiada stopnia ochotniczki/młodzika, realizuje próbę tropicielki/wywiadowcy poszerzoną o wiadomości i umiejętności zawarte w wymaganiach poprzedniego stopnia; aktywnie uczestniczy w życiu zastępu i drużyny.
Zalecany czas trwania próby: 6-12 miesięcy
Wymagania stopnia
Praca nad sobą 1. Notuję sytuacje, w których postąpiłam/em zgodnie i niezgodnie z Prawem Harcerskim i na ich podstawie dokonałam/em wyboru punktu Prawa Harcerskiego, nad którym szczególnie chciałabym/łbym mocno popracować. 2. Robię codzienny rachunek dobrych i złych uczynków. 3. Ukończyłam/em próbę silnej woli, np. przez tydzień zrezygnowałam/em ze słodyczy, oglądania telewizji, gier komputerowych.
Życie rodzinne 1. Przygotowałam/em uroczysty posiłek dla domowników lub uczestniczyłam/em w przygotowaniach świąt rodzinnych. 2. Znam historię swojej rodziny. 3. Rozmawiam z rodziną o swoich problemach.
Zaradność życiowa 1. Osiągnęłam/em dobre wyniki w grach na spostrzegawczość. 2. Uczestniczyłam/em w akcji zarobkowej drużyny. 3. Wiem, jakie zmiany rozwojowe zachodzą u dziewcząt (u chłopców) w moim wieku. Staram się poznać potrzeby i możliwości swojego organizmu. 4. Znam szkodliwe skutki palenia papierosów, picia alkoholu i zażywania narkotyków. 5. Regularnie uprawiam wybraną dziedzinę sportu lub aktywności ruchowej. Poprawiłam/em swoje osiągnięcia. 6. Systematycznie ćwiczę znajomość języka obcego. 7. Korzystałam/em z informacji PKS, PKP, uzyskałam/em potrzebny numer telefoniczny i znalazłam/em potrzebną informację w internecie.
Wiedza harcerska 1. Znam najważniejsze wydarzenia z dziejów harcerstwa. Potrafię wskazać kilka postaci zasłużonych dla ruchu harcerskiego. 2. Wiem, jak powstała tradycja Dnia Myśli Braterskiej. 3. Wiem, co oznaczają skróty WOSM i WAGGGS, wyjaśnię, dlaczego harcerki noszą na mundurze plakietkę WAGGGS, a harcerze plakietkę WOSM. 4. Znam historię swojej drużyny (szczepu) oraz bohatera drużyny (szczepu). Wiem, jakie cechy bohatera drużyny (szczepu) warto naśladować. 5. Wiem, kto jest bohaterem mojego hufca i mojej chorągwi. 6. Znam nazwy stopni harcerskich i instruktorskich oraz sposób ich oznaczania na mundurze. Wiem, jakie sznury noszą instruktorzy komendy hufca, komendy chorągwi, Głównej Kwatery i Przewodniczący ZHP. Znam ich miejsce w strukturze ZHP. 7. Przeczytałam/em minimum dwie książki o tematyce harcerskiej.
Techniki harcerskie 1. Znam skład apteczki drużyny i wiem, jak stosować znajdujące się w niej środki. Potrafię udzielić pierwszej pomocy w przypadku krwotoku, stłuczenia, oparzenia, odmrożenia, skręcenia stawu, złamania kończyny, wystąpienia ciała obcego w oku, omdlenia, udaru słonecznego. Pełniłam/em służbę samarytańską, np. na wycieczce, biwaku, festynie. 2. Wyznaczyłam/em azymuty w terenie. Wykonałam/em szkic drogi, zaznaczając azymuty, charakterystyczne obiekty i odległości. Posługując się busolą i mapą dotarłam/em do wyznaczonego miejsca. Wyznaczyłam/em w nocy kierunek północny. Prawidłowo oceniłam/em „na oko” odległość w terenie, długość przebytej drogi oraz czas marszu. W pomiarach wykorzystałem wymiary swojego ciała, np. wzrost, rozpiętość ramion i długość stopy. 3. Znam oznakowanie szlaków turystycznych oraz zasady poruszania się po nich. Przeszłam/przeszedłem oznaczonym szlakiem. 4. Uczestniczyłam/em w rozstawianiu obozu. Zbudowałam/em proste urządzenie obozowe lub wykonałam/em element zdobnictwa obozowego. Znam osiem węzłów, wykorzystałam/em je w praktyce (np. przy budowie urządzeń, w zdobnictwie obozowym lub podczas wędrówki). Przygotowałam/em posiłek dla zastępu na kuchni polowej lub kuchence turystycznej. 5. Kompletuję ekwipunek turystyczny odpowiedni na różne pory roku. 6. Nadałam/em i odebrałam/em wiadomość przekazaną alfabetem Morse’a. 7. Odnalazłam/em w środowisku naturalnym 5 roślin chronionych. 8. Obserwowałam/em wybrane zwierzę i opowiedziałam/em innym (w zastępie, w drużynie lub w klasie) o swoich spostrzeżeniach. 9. Wykonałam/em pożyteczną pracę na rzecz przyrody.
Postawa obywatelska 1. Znam obszar swojej gminy i jej siedzibę. Sprawnie posługuję się planem lub mapą swojej okolicy, na jej podstawie dotrę we wskazane miejsce. 2. Znam daty świąt narodowych, wiem, jakie wydarzenia te święta upamiętniają. Przygotuję z zastępem zbiórkę z okazji jednego z nich. 3. Potrafię wskazać na mapie krainy geograficzne Polski. 4. Wiem, kto jest protektorem ZHP. 5. Znam flagę Unii Europejskiej. Potrafię wymienić kilka państw, które należą do Unii Europejskiej.
W okresie próby uczestniczyłam/em w realizacji co najmniej czterech zadaniach zespołowych i jednym biwaku. Zdobyłam/em w czasie trwania próby przynajmniej trzy sprawności, w tym przynajmniej jedną dwugwiazdkową.
Wpiszcie proszę jakie zadania wodne w próbach realizowaliście Wy lub Wasi harcerze.
Pracuję właśnie nad szczepowymi wymaganiami na stopnie i poszerzam je np. o wiedzę żeglarską. Takie mam propozycje na stopnie młodzika i wywiadowcy:
Cytat:
Ochotniczka-Młodzik Wiedza żeglarska 1. Potrafię wskazać na łódce dziób, rufę, maszt i inne podstawowe części budowy. 2. Znam, co najmniej 3 węzły przydatne w żeglarstwie. 3. Pływałam/em na łódce w roli załoganta.
Tropicielka-Wywiadowca Wiedza żeglarska 1. Umiem nazwać podstawowe części kadłuba, ożaglowania i olinowania na łódce. 2. Znam przynajmniej 5 węzłów przydatnych w żeglarstwie. 3. Pracowałem/am na łódce w roli załoganta, potrafię obsłuzyć szoty oraz odpowiadać na komendy sternika. 4. Znam podstawy bezpieczeństwa na łódce, potrafię się do nich dostosować.
jedną rzeczą na którą mogę zwrócić uwagę to ścisła konkretyzacja zadań np: "Potrafię zawiązać węzły: knagowy, ratowniczy i szotowy. Wiem gdzie się je stosuje." Myślę że szczególnie u młodszych chociaż i u starszych bo lubią cwaniakować :) trzeba dawać im konkretne wymagania dostosowane do twoich szczególnych potrzeb pracy z nimi :) Takie moje małe doświadcznie
No prawdopodobnie masz rację. Tylko że ja nie tworzę karty próby na stopnie tylko wymagania (?). Chodzi mi o to żeby był to pewien standard który muszą spełnić a to w jaki sposób to zrobią to już będzie zależało od ich indywidualnych zadań. A wyplenienie cwaniakowania to bym pozostawiła opiekunowi takiej próby :) Ale do zadania z węzłami dopiszę jeszcze fragment o zastosowaniu ;]
znaczy ja opieram swoją próby specjalnościowe na formie prób drużyny Czerwonych Beretów akurat. Chodzi mi o formę w tym momencie. Jeśli do każdej próby podam bardzo szczegółowe wymagania, dla każdego identyczne (i słabszego i silniejszego, dziewczyny czy chłopaka)to bardzo dobrze przygotujesz kogoś do patentów. Na kursie na żeglarza nik nie pyta o możliwości indywidualne (tak jak postępujemy z harcerzami) tylko dla wszystkich wymagania jednakowe. A do kursów i egzaminów przygotowujemy nie? ;) ale co kraj to obyczaj oczywiście ;)
Jasne że przygotowujemy. Tylko jak tak sobie pomyślę o tych naszych harcerzach (w sensie w moim szczepie) to wydaje mi się że niektórzy mogą się przestraszyć jak im powiemy ze mają zrobić patent, no a drugą kwestia są jak zwykle finanse :). Myślałam bardziej o sformułowaniu "Posiadam wiedzę i umiejętności zgodne z wymaganiami na patent żeglarza jachtowego". Tak czy tak już bardzo niecierpliwie czekam na te obiecane bardziej rozbudowane zadania wodne :)
A ile jeszcze możesz czekać ?:) ja tak pytam bo się jeszcze na uczelni ogarniam i w sumie tak po bandzie lecę z czasem, mam nadzieję że do świąt dam radę :D A patent to dopiero zadanie dla "ćwoków" ;)czyli jakoś tak 14-15 lat, chyba że nie ogarniają jeszcze to może na naramiennik :)