Organizacja systemu wacht zależy w pierwszej kolejności od wieku członków drużyny. Dodatkowo mogą mieć wpływ lokalne tradycje środowiska oraz uwarunkowania sprzętowe w zarówno w ciągu roku, jak i w wakacje.

Harcerze na obozie

W drużynach młodszych – harcerek i harcerzy nieposiadających własnego sprzętu, która to drużyna wyjeżdża latem nad jezioro na stacjonarny obóz harców wodnych - ciągłość pracy zastępów powinna wyglądać tak samo, jak w każdej innej dobrej drużynie harcerskiej. Wachta całoroczna (po żeglarsku zastęp) na obozie mieszka w jednym namiocie, kontynuuje własną obrzędowość, razem wychodzi zarówno do lasu, jak i na zajęcia na wodzie – gdzie harcuje na figlach, kadetach lub omegach (przy prawidłowej organizacji bezpieczeństwa przystani i zabezpieczeniu akwenu treningowego możliwa jest organizacja pływań pod nadzorem, gdzie dzieciaki są same na łódkach).

Harcerze na rejsie

W drużynach harcerskich i starszoharcerskich wyjazdy na rejsy (o ile w ogóle są organizowane) są dodatkową formą letnią dla tylko części osób z drużyny. Więc przez ograniczoną rekrutację w sposób oczywisty ciążko mówić o kontynuacji całorocznego systemu zastępowego. Dodatkowo polskie przepisy wymagają już trochę starszego sternika niż załoga jachtu. Więc zwykle życie się toczy w wachtach rejsowych. Choć wiele elementów jest organizowanych dla całości rejsu – jak na przykład obiady. W drużynach młodszych standardem jest wspólne ognisko i wspólny kociołek dla całego rejsu.

Wędrownicy

W drużynach wędrowniczych klasyczny system zastępowy jest w większości zamieniany na system doraźnych patroli zadaniowych, więc takie przedsięwzięcie jak wyjazd na rejs jest okazją do powołania wacht w ilości i wielkości stosownej do sprzętu. U wędrowników z powodzeniem sternik może być „starszym bratem” o rok albo dwa od reszty załogi. Ponadto sama organizacja rejsu – zadania dla wacht, elementy współzawodnictwa między wachtami, wyznaczanie wachty służbowej, samodzielność wacht w przygotowywaniu posiłków, załoga mieszka razem na jachcie lub w namiocie rozbijanym na noc itd., itd. - jest praktyczną realizacji systemu małych grup. Normalnie 2 tygodnie 24h/dobę w towarzystwie tych samych kilku twarzy na powierzchni kilku metrów kwadratowych... to jest szkoła charakteru!

Sprzęt i lokalne tradycje

System może wyglądać odmiennie w środowiskach, które posiadają własny sprzęt – tam wachta dostaje pod opiekę konkretną jednostkę (jednostki) – dana ekipa dba o nią i remontuje (lub buduje) ją przez zimę aby wyruszyć wiosną na wodę. Z tego powodu w historii harcerstwa wodnego w rożnych okresach, z rożnym skutkiem, podejmowano się projektowania jednostek prostych w budowie przez młodzież i dzieciaki, o wielkości odpowiadającej zastępowi – ok. 8 osób lub połowie zastępu. Do dziś w niektórych środowiskach wykorzystywane są takie harcerskie konstrukcje.