Posiąść kompletną wiedzą na temat obowiązujących w żeglarstwie przepisów to rzecz właściwie niemożliwa. Jest to szczególnie rozbudowany dział żeglarskiej wiedzy. Artukuł który prezentujemy stanowi przegląd podstawowych pojęć dotyczących właśnie przepisów. Nie jest to jednak kompletny wykład dotyczący tej dziedziny - raczej taka 'ściągawka' pozwalająca zorientować się jakich informacji Ci brakuje.

1. Przepisy szkoleniowe
   • wytyczne szkoleniowe PZŻ (teoria + praktyka)
   • warunki dopuszczenia do egzaminu (12 lat + kurs)
2. Uprawnienia Żeglarza Jachtowego
   wszystko na śródlądziu + regaty i treningi pod nadzorem na morzu
3. Obowiązki Skippera Jachtu
   • jako 'kierownik statku' odpowiadasz za:
     
     • bezpieczeństwo załogi i jachtu,
     • wszystko co się z jachtem i na jachcie dzieje,
     • pływania i realizacje szkolenia żeglarskiego (na obozie),
     • jacht i jego zdolność do żeglugi,
     • zgodność wyposażenia jachtu i kwalifikacji załogi z wymogami prawa.
   • przed rejsem jesteś zobowiązany:
     • sprawdzić dokumenty jachtu i załogi,
     • sprawdzić ilość i jakość środków ratunkowych,
     • odebrać prognozę pogody i uwagi nawigacyjne o akwenie pływań.
   • w trakcie rejsu jesteś zobowiązany:
     • osobiście wchodzić i wychodzić z portów, kanałów, śluz... itp.
     • zastosować wszystkie możliwe środki do ochrony jachtu przed niebezpieczeństwem (kolizja, wywrotka, zatonięcie...),
     • w razie niebezpieczeństwa 'KAPITAN OPUSZCZA STATEK OSTATNI',
     • nieść pomoc innym ludziom, statkom w niebezpieczeństwie, o ile nie naraża to bezpieczeństwa jachtu i załogi.
4. Prawa Skippera Jachtu
   • możesz wydawać polecenia, zarządzenia, zakazy (na wodzie i na lądzie) dotyczące:
     • porządku,
     • etykiety,
     • dyscypliny,
     • bezpieczeństwa,
     • ochrony zdrowia załogi.
   • stosować kary dyscyplinarne za przewinienia,
   • wyjątkowe sprawy kierować do Sądu Koleżeńskiego PZŻ (lub Jacht Klubu),
   • w razie niebezpieczeństwa żądać pomocy od innych statków.
5. Prawo Drogi
   • ogólna hierarchia pierwszeństwa
     • statek, który nie odpowiada za swoje ruchy,
     • statek o ograniczonej zdolności manewrowej,
     • statek ograniczony zanurzeniem,
     • statek zajęty połowem,
     • statek o napędzie żaglowym,
     • statek o napędzie mechanicznym
   • na śródlądziu dodatkowo rozdziela się
     • duże statki (Lc powyżej 15 m)
     • małe statki (Lc do 15 m)
   • na żaglach
     (prawy hals, zawietrzny-ostrzejszy, wychodzący z portu, doganiany),
   • na silniku
     (z prawej, wychodzący z portu, doganiany).
6. Sygnalizacja Statków
   • dźwiękowa,
   • wzrokowa w dzień i w nocy.
7. Znaki Na Śródlądowych Drogach Wodnych
   patrz artykuł na ten temat
8. Etyka i Etykieta Jachtowa,
9. Ekologia Wód i Ochrona Środowiska Wodnego.

PRZEPISY W ŻEGLUDZE ŚRÓDLĄDOWEJ

Podstawa prawna

• Zarządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 19 grudnia 1991 roku
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 września 1997 roku w sprawie uprawiania żeglarstwa
• Zarządzenia lokalne Terytorialnych Inspektoratów Żeglugi Śródlądowej

Znaczenie określeń

• statek,
• statek o napędzie mechanicznym,
• statek żaglowy,
• mały statek Lc poniżej 5 m, pasażerskie poniżej 12 m
• zestaw pchany, holowany, sprzężony,
• kierownik statku - sternik jachtu.
  
  Kierownik statku:
  • w czasie ruchu powinien przebywać na statku,
  • odpowiada za przestrzeganie przepisów,
  • przed rejsem powinien zebrać informacje o drodze wodnej,
  • i poczynić starania by statek był sprawny i bezpieczny,
  • jest 'pierwszym po Bogu' (w porcie i na wodzie).

Bezpieczeństwo na statku

• Członkowie załogi powinni wykonywać polecenia kierownika.
• Bezpieczeństwo żeglugi nie może być zagrożone przemęczeniem załogi.
• W razie bezpośredniego zagrożenia niebezpieczeństwem należy zrobić wszystko by do niego nie doszło (nawet działania nie zgodne z przepisami!)

Dokumenty jachtu śródlądowego:

• karta rejestracyjna,
• polisa ubezpieczeniowa.
• Środki ratunkowe (ilość osób)

Prawo drogi na wodach śródlądowych:

• statki sportowe i turystyczne ustępują drogi wszystkim statkom pasażerskim i towarowym;
• jeżeli jeden statek ma ustąpić drogi drugiemu to ten drugi nie powinien zmieniać kursu i prędkości;
• jeżeli zderzenie jest prawdopodobne to statek posiadający pierwszeństwo powinien wykonać taki manewr aby uniknąć skutecznie sytuacji kolizyjnej;
• statek płynący lewym halsem ustępuje z drogi statkowi płynącemu prawym halsem;
• jeżeli oba płyną tym samym halsem, znajdujący się po nawietrznej ustępuje z drogi zawietrznemu;
• statek płynący lewym halsem, który widzi z nawietrznej statek, ale nie może określić jakim halsem płynie powinien mu ustąpić drogi, jeżeli jednak płynie prawą stroną szlaku powinien zachować swój kurs;
• jeżeli dwa statki o napędzie mechanicznym płyną kursami przecinającymi się to statek, który zobaczy drugi z prawej burty powinien mu ustąpić drogi;
• statek mechaniczny ustępuje z drogi wszystkim innym małym statkom żaglowym i wiosłowym, jeżeli jednak płynie prawą stroną szlaku powinien zachować swój kurs;
• mały statek bez napędu żaglowego ani mechanicznego ustępuje drogi statkom żaglowym;
• jeżeli statki płyną wprost na siebie i istnieje niebezpieczeństwo zderzenia to każdy statek zmienia swój kurs w prawo;
• statki płynące w górę rzeki ustępują statkom płynącym w dół rzeki;
• statek wyprzedzany powinien ułatwić wyprzedzającemu ten manewr;
• statek żaglowy należy wyprzedzać od nawietrznej;

Sygnały wzywania pomocy:

• flaga czerwona - zatacza się nią kręgi,
• światło czerwone - zatacza się nim kręgi,
• rakiety gwiezdne czerwone,
• rakieta spadochronowa, czerwona,
• SOS /światłem/,
• płomień na statku, dym,
• powolne podnoszenie i opuszczanie obu ramion,
• powtarzające się długie dźwięki,
• powtarzająca się seria uderzeń w dzwon.

Znaki stosowane na wodach śródlądowychpatrz artykuł na ten temat

Sygnały stosowane na wodach śródlądowych

• dźwiękowe:
  
  — (długi dźwięk) - uwaga
  • (krótki dźwięk) - zmieniam w prawo mój kurs
  •• zmieniam w lewo mój kurs
  ••• moja maszyna pracuje wstecz
  •••• nie mogę manewrować
  ••••••••••• niebezpieczeństwo zderzenia
  •—•• zatrzymajcie swój statek
  •• •• •• człowiek za burtą
  
  
• wzrokowe (dzienne i nocne) patrz tablice.

Zasady postępowania w razie wypadku i awarii

• (1) Ocenić zagrożenie,
• (2) Podjąć działania zaradcze i/lub wezwać pomoc,
• (3) Powiadomić Inspektorat Żegl. Śródlądowejw przypadku:
  • uszkodzenia budowli, znaku, urządzenia wodnego,
  • znacznej szkody materialnej
  ponadto powiadomić Policję w przypadku:
  • zatonięcia statku,
  • uszkodzenia ciała,
  • śmierci.
• (4) Kolejność opuszczania statku w niebezpieczeństwie:
  • dzieci,
  • osoby nie umiejące pływać,
  • kobiety,
  • kierownik statku.

Ubezpieczenia

• OC, Jacht - Casco, NNW
• Ubezpieczenia zawierają towarzystwa ubezpieczeniowe pobierając składki.
• Szkody należy zgłaszać do terenowego inspektoratu towarzystwa niezwłocznie po zaistnieniu podając nr polisy.

Podstawowe zasady ochrony środowiska

• nie śmiecić do wody, ani na brzegu,
• nie wylewać mydlin do wody,
• toalety chemiczne opróżniać w toalecie w porcie.