Kontynuujemy temat, zamieszczony już na forach zuchowym i harcerzy starszych - na ukończeniu są prace nad dokumentem "Szczegółowe kryteria pracy harcerskich drużyn wodnych i żeglarskich w ZHP". Procedura jest zgodna z uchwałą ostatniej konferencji wodnej (materiał został rozesłany do pilotów chorągwi, zebrano uwagi i wersja po korektach ponownie trafiła do pilotów do ostatecznego wglądu). Za chwilę dokument zostanie przekazany szefowi WS GK ZHP do ostatecznego zatwierdzenia, ale zanim to nastąpi, może ktoś z Was ma pomysł, który sprawi, że działania harcerskich drużyn wodnych zgodnie z kryteriami będą lepsze?
Jeśli tak, poniżej zamieszczam wybrane fragmenty dotyczące harcerskich drużyn wodnych mających aspiracje być elitą. Te kryteria będą dotyczyły wszystkich drużyn (od harcerskich po wędrownicze), korzystających z zasad wychowania wodnego i morskiego ZHP, ale w praktyce dotyczyć będą harcerzy starszych i wędrowników.
UWAGA Drużyny ubiegające się o Patent Flagowy muszą spełniać kryteria harcerskich drużyn wodnych (przynajmniej przez ostatnie 2 lata działania), stąd zapisy dotyczące patentu UZUPEŁNIAJĄ te, dotyczące wszystkich drużyn wodnych.
Część wprowadzająca: Cytat:
[...] 7. Każda jednostka ubiegająca się o nadanie miana powinna spełniać wymogi dotyczące kadry specjalnościowej - drużynowym powinien być instruktor ZHP lub członek ZHP z otwartą próbą na stopień przewodnika, posiadający wiedzę i umiejętności z zakresu specjalności wodnej i żeglarskiej, udokumentowane ukończeniem kursu specjalistycznego lub uprawnieniem państwowym: a) min. pierwszy poziom uprawnień państwowych w dyscyplinach wodnych (np. patent żeglarza jachtowego, sternika motorowodnego lub inny równoważny certyfikat kompetencji - dla HWGZ i HDW; dodatkowo pierwszy poziom uprawnień szkoleniowych w dyscyplinach wodnych (np. tytuł młodszego instruktora żeglarstwa lub inny równoważny certyfikat kompetencji) – przy ubieganiu się o Patent Flagowy, b) w przypadku, kiedy drużynowy nie posiada ww. kwalifikacji, w drużynie powinien być specjalista danej specjalności - szef wyszkolenia specjalnościowego – posiadający odpowiednie uprawnienia. [...] 12. Patentem Flagowym wyróżnia się harcerskie drużyny wodne (HDW), które w swojej pracy osiągają dobre efekty i mogą być przykładem dla innych. 13. O nadanie Patentu Flagowego może ubiegać się drużyna, która: prowadzi potwierdzoną mianami (HDW) działalność zgodną z kryteriami harcerskich drużyn wodnych i żeglarskich w ostatnich dwóch kolejnych latach, czynnie uczestniczy w kreowaniu wydarzeń wodnych na obszarze swojego działania, prezentuje podwyższony poziom działań specjalistycznych, samodzielnie organizuje przedsięwzięcia wodniackie (szczególnie w zakresie wyczynu morskiego)i podstawowe szkolenie żeglarskie, spełnia dodatkowe, podwyższone standardy organizacyjne i programowe. 14. Wniosek harcerskiej drużyny wodnej o przyznanie Patentu Flagowego (zaopiniowany przez komendanta i retmana/sztormana hufca) przesyłany jest do właściwego, uprawnionego inspektoratu specjalności wodnej i żeglarskiej. 15. Patent Flagowy nadawany jest na rok. Drużyna, której nadano patent ma prawo używać nazwy „Harcerska Drużyna Żeglarska” lub „Harcerska Drużyna Morska”. 16. Jeżeli w kolejnym roku działalności drużyna nie spełnia kryteriów Patentu Flagowego, następuje jego cofnięcie. [...]
W kolejnym wpisie zamieszczę kryteria szczegółowe...
Ciąg dalszy, czyli szczegółowe kryteria dotyczące zdobywania Patentu Flagowego...
Cytat:
V. Dodatkowe (poszerzone) kryteria dla drużyn ubiegających się o Patent Flagowy 1. Prowadzone w drużynie działania i szkolenia specjalnościowe a) drużyna samodzielnie organizuje letni obóz wodny lub rejs śródlądowy, zatokowy lub morski, b) wędrownicy i instruktorzy stale podnoszą swoje kwalifikacje fachowe – np. uczestnicząc w Morskiej Akcji Szkoleniowej lub innych przedsięwzięciach szkoleniowo-stażowych, c) drużyna w ciągu roku organizuje dla swoich członków przynajmniej jedną formę szkoleniową z zakresu szkolenia specjalistycznego specjalności wodnej lub żeglarskiej (zalecany kurs na stopień żeglarza jachtowego, sternika jachtowego, starszego sternika motorowodnego lub równoważny certyfikat kompetencji) lub przynajmniej jedną formę stażu na stopnie żeglarskie lub motorowodne (zalecane rejsy zatokowe i morskie). 2. Zasoby kadrowe drużyny a) drużynowy (ew. Instruktor Wyszkolenia Żeglarskiego) posiada minimum II stopień uprawnień specjalistycznych (patent Sternika Jachtowego, Starszego Sternika Motorowodnego lub równoważny certyfikat kompetencji) oraz uprawnienia instruktorskie lub trenerskie pozwalające na prowadzenie szkolenia na podstawowy stopień (np. uprawnienia Młodszego Instruktora Żeglarstwa), b) w drużynie cały rok pracuje młodszy ratownik WOPR, współpracujący, na stałe, z Ratownikiem WOPR, 3. Udział w imprezach i akcjach ogólnopolskich (lub regionalnych) a) drużyna przynajmniej raz w roku organizuje samodzielnie (lub współorganizuje z innymi) wodniacką imprezę dla kilku drużyn - np. spartakiadę żeglarską rangi chorągwianej lub ogólnopolskiej, mistrzostwa pływackie lub festiwal szantowy. 4. Organizacja przedsięwzięć dla środowiska lokalnego a) drużyna w swojej szkole, osiedlu lub gminie promuje sprawy związane z wodą, tradycją i kulturą morską, inicjuje twórczość marynistyczną - np. prowadząc gazetkę, organizując wieczorek morskiej poezji śpiewanej, 5. Kontakt z retmanem/sztormanem, pilotem a) drużyna (kadra) utrzymuje stały kontakt z retmanem oraz pilotem chorągwi, b) kadra drużyny bierze udział w warsztatach dla animatorów kultury marynistycznej organizowanych w hufcu lub chorągwi oraz innych formach szkolenia metodycznego. 6. Szeroko rozumiana służba (od harcerskiej gry, do wędrowniczej służby) a) drużyna w porozumieniu z właściwą administracją podejmuje stałą służbę związaną z lokalnym (dla miejsca działania lub obozowania) systemem wodnym - np. monitorując stany i zagrożenia powodziowego pobliskiej rzeki lub niebezpieczeństwa ekologiczne, b) corocznie drużyna przeprowadza akcję uświadamiającą zagrożenia związane z zanieczyszczaniem środowiska wodnego (np. "zwiad trucicieli rzeki", cykl zbiórek tematycznych, akcję oczyszczania brzegów rzeki lub pobliskiego akwenu (jeziora, stawu) itp.) lub działanie przeciwdziałające zagrożeniom związanym z bezpieczeństwem na wodzie (np. prowadzenie całorocznej pracy patroli WOPR). c) kadra drużyny chętnie pomaga w przeprowadzaniu kursów i egzaminów żeglarskich w innych drużynach hufca lub chorągwi, d) harcerze organizują lub współorganizują otwarcie lub zamknięcie sezonu żeglarskiego w ośrodku wodnym lub przystani znajdujących się na terenie ich działania. 7. Obrzędowość wodniacka, umundurowanie, etyka i etykieta żeglarska a) drużyna posiada obrzędowość, a jej członkowie są wzorowo umundurowani, b) drużyna może być wzorem adaptacji tradycji morskich, przestrzegania etykiety jachtowej i ceremoniału dla innych drużyn wodnych.
Materiał źródłowy jest dość rozległy, ma też odniesienia do innych dokumentów ZHP. Miejsca wykropkowane, to zapisy, które nie mają znaczenia dla bieżącego wątku. Z zaciekawieniem czekam na Wasze przemyślenia
Moim zdaniem błędne metodycznie jest łączenie kwestii zdobywania uprawnień żeglarskich z innymi formami pracy drużyny. Czy wzorowy drużynowy drużyny wodnej musi mieć stopień sternika jachtowego? Czy powoływanie szefa specjalności w drużynie ma jakiś sens? Czy to wszystko nie jest zbyt skomplikowane i rozbudowane?
Wdzieczak pisał(a)): Czy wzorowy drużynowy drużyny wodnej musi mieć stopień sternika jachtowego?
Drużyny wodnej? Nie. Ale tu jest mowa o drużynie wodnej z Patentem Flagowym - czyli wyróżniającej się na tle innych wodnych, a w programie działania mającej tez wyczyn morski.
Cytat:
Wdzieczak pisał(a)): Czy powoływanie szefa specjalności w drużynie ma jakiś sens?
Jeśli drużynowy nie posiada uprawnień zapewniających drużynie minimum samodzielności w zakresie szkolenia wodnego i realizacji wyczynu morskiego... myślę, że jest to "furtka". Cytat:
Wdzieczak pisał(a)): Czy to wszystko nie jest zbyt skomplikowane i rozbudowane?
Nie bardziej, niż wielość aspektów działania drużyny - samodzielnego środowiska specjalnościowego. Mamy pracę programową, szkoleniową, pracę z kadrą (w tym szkolenie kadry), na koniec wymogi zewnętrzne określające, czy daną formę aktywności możemy uprawiać... w skrócie chyba wszystko.
Rzecz jasna, każda drużyna może uprawiać sporty wodne bez wypełnienia jakichkolwiek warunków. Jakąś dekadę temu był nawet pomysł, by zlikwidować specjalności, bo lepiej, jeśli drużyny działają sobie swobodnie i wybierają między żaglami, jazdą konną i skokami na spadochronie wedle uznania, a jak potrzebują kapitana albo instruktora, to go wynajmują za kasę w zewnętrznych agencjach usługowych. I to jest fakt, tak można, tyle, że... my mówimy o wychowaniu wodnym i morskim, a nie organizacji biwaku z rowerami wodnymi. ;)
Chodziło mi o to że obecnie posiadajac patent żeglarza można kierować wszystkimi jachtami na śródlądziu. Sternik jachtowy daje możliwość kierowania jachtami na morzu. Czy każdy drużynowy musi kierować jachtami na morzu? Czy bez tego nie może być wzorowy, jeśli organizuje np. rejsy na Mazurach. Czy nie jest to zbytnie ukierunkowanie na morze?
Poza tym znałem wiele osób które zrobiło sternika jachtowego, a samodzielnie jachty morskie prowadził zaledwie ułamek z nich. Nie wiem czy to dobry kierunek, mimo że napewno poetycki:)
Przeczytałem i porównałem. Nadal mam takie same zdanie i uważam proponowane wymogi za zbyt dogmatyczne, ukierunkowane ściśle w strone żeglarstwa morskiego.
Hmmm. Nie wiem co myśleć:) Harcerstwo ma uczyć i motywować do samorozwoju. Drużyna wodna jest na etapie pływania bez papierów i robienia żeglarza jachtowego przez kadrę bo takie warunki prawno-społeczne panują w polsce. Nasz szczep idzie starymi zasadami i Omegę mogą prowadzić dopiero żeglarze jachtowi. Wcale nam ilość harcerzy nie spada z powodu zniechęcenia. Baa, raodzice są zadowoleni że podchodzimy profesjonalnie do sprawy. Drużyna żeglarska to już level wyżej. Na śródlądziu pływa i robi obozy, ale jednocześnie smakuje czegoś więcej - morze. To jest bardzo fair rozwiązanie i co najważniejsze, stawia wyzwania. Jesli chcecie pływać po śródlądziu szuwarowo, to miano drużyny wodnej Wam wystarczy. Jeśli jednak macie ambicje na więcej to wypadało zrobić krok dalej i iść na morze. Ja bym inaczej jednak to przedstawił - jesli nudzi Wam się śródlądzie i pływacie po morzu to jesteście już stopień wyżej i macie "nagrodę" --> Patent Flagowy.
Jest jednak mała niesprawiedliwość. My np we Wrocławiu działamy w szczepie. Kursy na ż.j. organizuje szczep. Jesli zorganizujemy rejs morski to szczepem itp. Ludzie z drużyn gdy dorosną na kadrę instruktorską będą działać dla szczepu. Drużyna u nas nie potrzebuje tak wysoko uprawnionych członków, zresztą lepiej żeby działali w szczepie później. Co na to przewiduje organizacja sytemu pracy harcerskich drużyn wodnych i żeglarskich?
Nie traktowałbym propozycji kryteriów w kategoriach "sprawiedliwości", to tak na początek. W tym przypadku można się oczywiście zastanawiać, czemu pomysł standaryzacji dotknął wyłącznie drużyny specjalnościowe (czemu nie ma jej dla wszystkich drużyn ZHP), ale skoro GK ZHP podjęła stosowną uchwałę (a ostatnio kolejną, obowiązującą, zmieniającą pierwotną sprzed kilku lat), to trzeba ją wykorzystać na korzyść naszych jednostek.
Propozycje kryteriów wodnych, poza odwołaniem do regulacji nadrzędnych obejmujących wszystkie specjalności, są próba wskazania pewnych oczekiwań, których spełnienie daje szansę istnienia dobrze działających drużyn - tzw. samodzielnych, dobrych środowisk wodnych. Progresja tych oczekiwań została przez Ciebie prawidłowo odczytana.
To, że w ZHP istnieje trend wzmacniania drużyn poprzez tworzenie struktur terytorialnych (szczepy, związki drużyn) nie jest niczym złym i niczym nowym - w mojej chorągwi działamy w szczepach od kilkudziesięciu lat. Warunek, to nie zastępowanie drużyn szczepami - nie wyręczanie drużyn w ich pracy, w tym pracy z kadrą Nie ma nic złego, jeśli kadra specjalistyczna drużyny jest także wykorzystywana w szczepie: w drużynie w działaniach programowych jej poziomu, w szczepie przy organizacji przedsięwzięć ambitniejszych, albo tańszych i łatwiejszych do przeprowadzenia dla kilku drużyn jednocześnie. Istotne jest to, by szczep nie przejął zadań drużyny (a takie tendencje niestety gdzieniegdzie się pojawiają, włącznie z rezygnacją z planów pracy drużyn na rzecz jednego wspólnego dla szczepu).
To chyba dobry moment, by jeszcze bardziej zamieszać zwracając uwagę, że kryteria nie dotyczą wyłączne drużyn, uprawiających żeglarstwo. Specjalność wodna jest szeroka, obejmuje także motorowodniactwo (kosztowne, więc mniej popularne), kajakarstwo, nurkowanie, pływanie (tych dziedzin niszowych jest więcej). W każdym z przypadków stosowanie kryteriów co do zasady jest takie samo: od edukacji i harców, poprzez dołączenie szkoleń śródlądowych na poziomie wyższym, aż do pełni działań włącznie z tymi morskimi. Tu mogą się pojawić pytania w stylu np. "po co w naszej drużynie uprawnienia motorowodne morskie, skoro tylko nurkujemy/mamy morską sekcję sportową klasy Cadet" itp. Odpowiedź jest prosta: by móc samodzielnie, bezpiecznie przeprowadzić działania na morzu, np. dać asystę motorówki dla trenujących łódek, albo dowieźć nurków w miejsce eksplorowane. Nie chcąc być gołosłownym, widziałem morskie działania 10- i nastolatków w Pireusie oraz koło Sardynii. W pierwszym przypadku małe dziewuszki śmigały po morzu na lekkich łódkach mieczowych, wodowanych i slipowanych na bieżąco. W drugim grupa ok. 10 łódek podobnych do naszych Cadetów trenowała na morzu kilka mil od wejścia do Cagliari, w asyście dużego RIBa - a wiało zdrowo, w porywach do 6.
Być może dla bardzo niszowych dyscyplin w przyszłości trzeba będzie opracować dodatkowe materiały, zapisy, wskazówki, albo wykładnię kryteriów (może nawet je znowelizować), ale tu właśnie trzeba podejść elastycznie - nie rozbudowujmy i nie komplikujmy dokumentów, jeśli nie ma wyraźnej potrzeby.
Oguras napisał: Harcerstwo ma uczyć i motywować do samorozwoju. Drużyna wodna jest na etapie pływania bez papierów [..] Drużyna żeglarska to już level wyżej. Na śródlądziu pływa i robi obozy, ale jednocześnie smakuje czegoś więcej
Dokładnie tak, jak piszesz Cytat:
Oguras napisał: Jest jednak mała niesprawiedliwość. My np we Wrocławiu działamy w szczepie. Kursy na ż.j. organizuje szczep. Jesli zorganizujemy rejs morski to szczepem itp. Ludzie z drużyn gdy dorosną na kadrę instruktorską będą działać dla szczepu. Drużyna u nas nie potrzebuje tak wysoko uprawnionych członków, zresztą lepiej żeby działali w szczepie później. Co na to przewiduje organizacja sytemu pracy harcerskich drużyn wodnych i żeglarskich?
Cytat:
panwac odpisał: Propozycje kryteriów wodnych [..] są próba wskazania pewnych oczekiwań, których spełnienie daje szansę istnienia dobrze działających drużyn - tzw. samodzielnych, dobrych środowisk wodnych.
Nawet nie tyle oczekiwań, co próbą wskazania drogi. Wieloletniej drogi do celu, jakim jest SAMODZIELNE środowisko wodniackie. Dobry szczep drużyn wodnych jest jednym z modelowych rozwiązań organizacyjnych na WIELOPOKOLENIOWE, SAMODZIELNE środowisko wodniackie.
Czy coś jest niesprawiedliwe? Jeżeli już przyjrzeć się wymaganiom i historii takich "narzędzi motywacyjnych" jak Patent Flagowy czy Współzawodnictwo o proporzec L. Teligi - to zawsze faworyzowały one środowiska starsze (wędrownicze) ewentualnie wielopokoleniowe, ale z programową dominacją starszej części drużyny. Przyznam, że przez moment dawałem się zwieść obrońcom tzw. "sprawiedliwości" i adwokatom młodszych grup wiekowych. Z perspektywy czasu patrząc na pogłębiający się kryzys ruchu wędrowniczego stwierdzam, że właśnie ma być niesprawiedliwie! Wymagania na patent i zadania we współzawodnictwie muszą być trudne, stawiające poważne wyzwania. Upraszczanie wymagań w imię tzw. "sprawiedliwości" prowadzi do infantylizacji naszego ruchu! A nic tak nie przepędza dojrzewającej młodzieży z naszych szeregów, jak łatka dziecka w krótkich spodenkach.
Hmm nie chodzi mi o to aby zaniżać poziom od razu kosztem niższych efektów szkoleniowych i wychowawczych. Chcę tylko zwrócić uwagę na drobny detal. U nas nie wymaga się pełnej samodzielności od drużyn działających. Kadra drużyn działa bardziej w szczepie i dla wszystkich drużyn. Więc siłą rzeczy drużyny nie będą spełniać takich wymagań jakie będą stawiane. W rezultacie możliwości i umiejętności i osiągnięcia będziemy mieli ale o Patent Flagowy nie będziemy startować. O to mi chodzi :)
możliwości i umiejętności i osiągnięcia będziemy mieli ale o Patent Flagowy nie będziemy startować.
W patencie flagowym jak i we współzawodnictwie o proporzec L.Teligi chodziło zawsze o 3 rzeczy. żeby było DOBRZE, SAMODZIELNIE oraz NA WYSOKIM POZIOMIE. 1. Dobrze i samodzielnie gwarantuje nam funkcjonowanie w (lub jako) WIELOPOKOLENIOWE środowisko z zapleczem dorosłej kadry, przyjaciół, sprzętu itd. 2. Wysoki poziom - czyli poziom wyczynu, gwarantuje program adekwatny do wieku wędrowniczego. A zatem muszą być wędrownicy i muszą być grupą znaczącą w programie.
Czyli powiem coś niepopularnego, ale patent i współzawodnictwo nie było w przeszłości dla zuchów i harcerzy młodszych... i chyba dalej być nie powinno.
W mojej ocenie kandydatem na miano "żeglarska" - jest drużyna WĘDROWNICZA działająca w dobrym szczepie/ośrodku/retmanacie (niepotrzebne skreślić) lub ewentualnie drużyna wielopokoleniowa z widoczną dominacją programową dla pionu WĘDROWNICZEGO.
Przesłanie jakie powinno płynąć z idei patentu czy współzawodnictwa to nie kalkulacja startować - nie startować to wskazanie różnych dróg rozwoju środowiska, różnych modeli organizacyjnych, żeby osiągnąć ten sam cel - żeby było DOBRZE, SAMODZIELNIE oraz NA WYSOKIM POZIOMIE. Czyli, że ma być środowisko, ma mieć zaplecze i musi mieć ofertę wyczynu dla wędrowników.
Podsumowując: od Was ze szczepu powinna "startować" do patentu drużyna wędrownicza.
