19 marca 2015 r., w 26 rocznicę rozpoczęcia rejsu flagowego jachtu Związku Harcerstwa Polskiego s/y ZAWISZA CZARNY II dookoła świata, w siedzibie POZŻ w Gdyni odbyła się uroczysta gala połączona z projekcją filmu zrealizowanego przez Polska Kronikę Filmową, dokumentującego pamiętną wyprawę.

Podczas spotkania, obecny na nim hm. Jan Ludwig, który podczas wokółziemskiego rejsu pełnił funkcję kapitana jachtu, został odznaczony Srebrnym Krzyżem Za Zasługi dla ZHP. W imieniu Przewodniczącego ZHP odznaczenie wręczali hm. Iwona Kręczkowska i phm. Wojciech Mokwa - członkowie Rady Naczelnej ZHP.

Sentyment kapitana Jana Ludwiga do „Zawiszy Czarnego” ma rodzinne korzenie -  jego ojciec - Stanisław - był wychowankiem gen. Mariusza Zaruskiego i pod jego dowództwem oficerem w większości rejsów przedwojennego Zawiszy Czarnego.

Kpt. Jan Ludwig ma jeden z najdłuższych staży na pokładzie obecnego harcerskiego żaglowca. Był uczestnikiem drugiego w jego historii rejsu w 1961 roku. W sezonach 1963-67 pełnił już funkcje oficera wachtowego, a sezony 1975-78 spędził na funkcji starszego oficera i kapitana.

W latach 1984-88 był kapitanem wielu rejsów jednostki, a w okresie od marca 1989 do kwietnia 1990 zorganizował i poprowadził wspomniany, etapowy rejs dookoła świata. Później uczestniczył też w rejsach w latach 1995-97.

Wyprawa "Zawiszy" dookoła świata odbyła się w w terminie od 19 marca 1989 do 13 kwietnia 1990 roku. Rejs składał się z 6 etapów:

• Gdynia – Kalamaki (Ateny),
• Kalamaki – Singapur,
• Singapur – Phenian,
• Phenian – Nachodka,
• Nachodka – Kadyks
• Kadyks – Gdynia.

Trasa była nietypowa, wyznaczona punktami wymiany załogi, do których możliwe było zapewnienie transportu w formie bezdewizowej. Istotne było także, że załoga III i IV etapu uczestniczyła w XIII Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Phenianie - udział w tej imprezie stał się jedyną wówczas szansą (i koronnym argumentem) na zorganizowanie rejsu dookoła świata na flagowym jachcie harcerskim.

Z tych wszystkich powodów trzeba było zrezygnować z optymalnej trasy pasatowej na zachód i wybrać trasę trudniejszą – na wschód przez Kanał Sueski i Kanał Panamski, po północnych wodach Oceanu Spokojnego.

W wyprawie wzięło udział 161 harcerzy (w tym 39 dziewcząt), 15 osób załogi stałej (jednorazowo 6) i 38 gości, z których większość stanowili harcerze z Kanady i USA.Na podstawie rzetelnie prowadzonych zapisków, przez pokład statku, w roli załogi szkolnej,  przewinęło się 43 drużynowych, 5 jachtowych kapitanów żeglugi wielkiej, 8 jachtowych kapitanów żeglugi bałtyckiej, 25 jachtowych sterników morskich i 92 sterników jachtowych. Przedział wiekowy załogi szkolnej, to 17-82 lat. Jedyna osobą, która pokonała całą trasę (do Nachodki na funkcji bosmana, po później w roli starszego oficera) był znakomity żeglarz Roman Streubel.

Podczas podróży jacht odwiedził 44 porty w 27 krajach, pokonując 34.170 mil morskich. Najdłuższe przejście z Hakodate w Japonii do Vancouver trwało 39 dni - w jego trakcie statek trafił w obszar silnego tajfunu o nazwie Colleen, którego tor przechodził dokładnie przez pozycje jednostki. Po całodobowej ucieczce jacht minął oko tajfunu w odległości 150 mil morskich. Prędkość oka wynosiła wówczas 50 węzłów (ok. 93 km/h), a prędkość wiatru w jego pobliżu 120 węzłów. Na jachcie wiatromierz doszedł do końca skali, czyli do 80 węzłów (w skali Beauforta huragan - 12 stopień - zaczyna się od 63 węzłów).

Kapitan Jan Ludwig, za zorganizowanie i poprowadzenie wyprawy s/y ZAWISZA CZARNY dookoła świata, otrzymał nagrodę Rejs Roku 1990 i Srebrny Sekstant.

Źródła: notatka prasowa POZŻ i CWM ZHP w Gdyni

Fot. Tadeusz Lademann
Materiał filmowy: POZŻ